Melancholie op z’n mooist: de blues geduid door bluesmuzikant Mitchell Rivers
Mensen die iets met een bepaalde bezieling doen, hebben mijn hart. Zo liep ik een tijdje geleden een jongen tegen het lijf die bij een broodjeszaak werkte (oké, het was de Subway) en de broodjes verkocht alsof ze een Michelinster hadden. Ik hield meteen een beetje van hem. Of beter nog: van zijn enthousiasme. Ik wilde tegen hem zeggen: “Jongen, hou dat enthousiasme vast en laat het je nooit afpakken. Het gaat je ver brengen.“ Maar ja, dat klinkt dan weer zo belegen. Dat soort dingen ga ik wel zeggen als ik 80 ben en iedereen me een schattig omaatje vindt (en daarom meer genegen zijn het van me aan te nemen).
Ik wil maar zeggen: mensen die iets doen waar iedere vezel van hun lichaam blij van wordt, die wil ik omhelzen. Op een sokkel zetten. Die mensen maken namelijk het verschil. Kunnen een beter mens zijn door wat ze doen. En maken de wereld een stukje mooier.
Tijdens het brainstormen over Blue Monday kwam een interview met een blueszanger aan de orde. Misschien een beetje een flauw bruggetje, alhoewel hij niet bepaald vergezocht is. De blues vindt zijn oorsprong in wat voor haar uitvinders een vreselijke tijd was. En nog: als je de blues zingt, dan voel je je op dat moment in ieder geval eerder zwaarmoedig dan huppelig. Blue monday all over the place. Ja toch?
Mitchell Rivers zingt de blues. En vertelt erover. En dat doet hij niet zomaar, hij doet dat met een bezieling waar wij kippenvel van krijgen. Zoals hij kippenvel krijgt van de blues gezongen door oude meesters die de blues nog zingen zoals hij bedoelt is: alsof hun leven er vanaf hangt. Gemaakt in een tijd waarin muziek nog een noodzaak had, mensen op de been bracht, een protest was tegen wat voor onderdrukker dan ook.
Wil je een nieuw muziekgenre aan je Spotify playlist toevoegen? Mitch duidt de blues en suggereert meteen welke bluesnummers je niet wil missen.
Interview – Marlous Snijder
Foto’s – Nikki van de Poel/Satellite June
Vertel eens iets over jezelf, wat is precies je achtergrond?
De ontdekking van muziek kwam niet via mijn ouders, maar wel door mijn ouders. Toen ik een jaar of 13 was, noemde mijn vader me een Beatle als ik mijn haren waste. Ik vroeg me af wat hij bedoelde en ontdekte The Beatles. Er ging een wereld voor me open. Ik kocht mijn eerste platenspeler en vanaf dat moment liet ik me volledig meeslepen door de muziek uit de jaren ’60 en ’70: The Beatles, The Stones, Led Zeppelin en Jimi Hendrix.
Toen ik 15 was, leende ik een gitaar van mijn oom en ging op muziekles, om daar na twee maanden alweer mee te stoppen. In plaats daarvan kocht ik een elektrische gitaar en draaide platen van Nirvana, ACDC en Metallica grijs totdat ik eindelijk had uitgevogeld hoe ze in godsnaam die licks en riffs speelden. Hoe dieper ik ging, hoe verder ik naar de roots ging, de oorsprong van de blues. Waar alles is begonnen, zogezegd. Ik sloot me regelmatig op op mijn zolderkamer met gitaar, een stapel platen en een zak wiet, met als motto ‘niet stoppen tot je vingers bloeden’.
Later startte ik een punkrockbandje ‘The Brown Paperbags’ waarmee we covers speelden. Ik nam daar al snel de rol van zanger op me, omdat de toenmalige zanger meestal te wasted was of de meeste teksten niet mee wist te zingen.
Na korte tijd stapte ik uit de band en begon een nieuwe band met de drummer van de Paperbags. Deze band heette ‘The Sidewalkers’, wat veranderde in ‘Joe Wigwam & The Sidewalkers’ en uiteindelijk in ‘Joe Madman & The Sidewalkers’. Op mijn 20e vloog ik naar Ierland met mijn gitaar en zworf daar een half jaar rond als straatmuzikant. Ik speelde in pubs om mijn peuken, bier en hostels te kunnen betalen.
Na Ierland trad ik op met Joe Madman, bracht twee EP’s uit en vorig jaar verscheen onze debuutplaat.
Wil je wat meer vertellen over Belle of Louisville?
Begin 2015 begon ik met een vriendin (Tess van der Zwet) het countryblues duo ‘Belle of Louisville’. Stefan Wolfs haakte al snel aan als pedalsteel/leadgitarist. Binnen een half jaar speelden we in zo’n beetje iedere popzaal van Nederland, tourden we mee met onder andere Pokey La Farge en Luke Winslow King en brachten we onze debuut EP uit.
Na dit half jaar besloot Tess door het verre oosten te gaan reizen, waardoor de band een half jaar stil kwam te liggen. Joe Madman kwam wegens omstandigheden ook aan zijn eind. Ik besloot daarop mijn bescheiden verzameling solo liedjes maar eens van de (stoffige) plank te trekken. Mijn solo band ‘Mitch Rivers’ werd geboren, iets wat ik altijd al had willen doen!
Is er een groot verschil tussen Mitchell op het podium en Mitchell thuis?
Ik denk niet dat er echt een verschil is tussen Mitch op het podium en Mitch thuis. Natuurlijk is de setting heel anders, maar ik ben overal gewoon mezelf. Op het podium komt er wel een oergevoel naar boven. Daar geef ik alles.
Er zit meer verschil in hoe ik vroeger leefde en hoe ik nu leef. Ik heb jarenlang bijna alles gedaan wat God verboden heeft, maar na een paar jaar kwam er meer rust in me. Het liefst woon ik gewoon in een huisje in het bos, maar muziek wil ik altijd blijven maken. Ik denk dat die balans er voor mij wel moet zijn.
Wanneer kwam je voor het eerst in aanraking met de blues en wat gebeurde er toen? Werd je meteen geraakt, of had dat tijd nodig?
Omdat blues in veel muziek verwerkt zit, kan ik me het allereerste moment niet echt herinneren. Ik kan me wel herinneren dat, tijdens het ontdekken van bepaalde Roots Delta blues zangers/muzikanten (de deltablues is een van de allereerste bluesstijlen – red.), de haren op mijn rug recht overeind stonden. Bijvoorbeeld de eerste keer dat ik Otis Rush in een oude live opname een kreet van bijna 10 seconden spatzuiver zag aanhouden. Of Magic Sam die gierend snel aan zijn snaren plukt in uptempo boogie. Tegenwoordig speelt bijna niemand meer zulke snelle muziek met de blote vingers.
Dat waren de momenten waarop ik merkte hoe puur blues kan zijn. Er werd zoveel ziel en zaligheid in de muziek gestopt. Het zijn niet gewoon liedjes, maar levensverhalen die verteld worden. Soms alleen met zang of met slechts een krakkemikkige gitaar. Zo naakt, alsof ze hun ziel op je bord gooien. Dat is wel iets anders dan die hapklare brokken die je tegenwoordig voorgeschoteld krijgt.
Hoe zou je de blues uitleggen aan iemand die de muziek niet kent en wat is het verschil met bluesrock?
Blues is een gevoel, voornamelijk een sombere of een verdrietige. Ik zie blues meer als een state of mind, een momentopname van hoe degene die het zingt zich op dat moment voelt. Zo is er ook woedende blues, zoals John Lee Hooker’s ”Madman blues”:
“I’m gonna take you down by the riverside
Hang you up baby by your neck!
I got the madman blues!”
Country en blues hebben vaak iets melancholisch, een zweem van vervlogen tijden. Spreekt dat jou erin aan?
Jazeker, ook door het tijdsbeeld dat erin doorklinkt.
Oude opnamen zijn van een behoorlijk zwakke kwaliteit en daarbij waren de opnameskills in die tijd ook niet te best. Dit geeft de oude blues en country een zweem van romantiek, de muziek lijkt uit een compleet andere wereld te komen. Hoe verder en dieper je graaft hoe puurder de muziek soms ook wordt. Voor de blues hoef je niet te kunnen zingen om wel je verhaal te kunnen vertellen. Soms is het intrigerender om te luisteren naar iemand die met veel gevoel in zijn stem zijn pijn deelt (bijvoorbeeld Townes van Zandt), dan naar iemand die dat op een swingende, zingende Gospel manier doet.
Wat typeert bluesmuziek precies?
Het niks hebben, het kapotgaan. De onderdrukking tijdens en na de slavernij. Het enige waar mensen zich in die tijd aan vast konden klampen en waar ze kracht uit konden halen was religie. Daar vindt de blues zijn oorsprong.
Een prachtig voorbeeld daarvan is het lied van Son House “Don’t you mind”. Klappend uit de maat, zonder echte zangstem, maar zo zielseerlijk en gemeend gezongen: “Don’t you mind people grinnin’ in your face!”
Of bijvoorbeeld het lied ‘Lining track’, waarin geketende slaven tijdens het keiharde werk massaal zongen:
”Oh boys, is you right?
Done got right!
All I hate ‘bout linin’ track
These ol’ bars ‘bout to break my back”
Kippenvel.
Aan de andere kant is het typerende van blues dat het eigenlijk van en voor iedereen is. Iedereen voelt de blues, blues zit overal in.
Wat is het beste bluesnummer ooit gemaakt?
Dat is er niet, daar geloof ik niet echt in. Elk liedje heeft zijn eigen kracht en puurheid. Al moet ik wel zeggen dat Blind Willie McTell’s “Dyin’ Crap Shooter’s blues” een van mijn favorieten is. In dat nummer vertelt hij heel mooi vertelt hoe zijn gokmaatje in een hele waslijst heeft nagelaten hoe hij begraven wilde worden (alles gerelateerd aan gokken en kaarten):
”Send poker players to the graveyard
Dig my grave with the ace of spades
I want twelve polices in my funeral march
High sheriff playin’ blackjack, lead the parade”
Stel, ik wil me verdiepen in de blues, met welke artiest of album moet ik beginnen?
Ik denk dat het wel mooi is om van nieuw naar oud te gaan en steeds meer te graven (zoals ik zelf heb gedaan). Want hoe verder je teruggaat hoe mooier de parels en hoe puurder het goud. Maar dat is mijn mening. Ik denk dat er in elk tijdperk mooie dingen zijn gemaakt die hun charmes hebben.
(Dikke tip van de redactie: op muziekplatforms zoals Spotify staan playlists samengesteld op genre.)
Waar kunnen we jouw muziek beluisteren en meer over je lezen?
Ik heb nu net mijn solo EP opgenomen in Electrosaurus Southern Sound Studio, de studio van Pablo van de Poel, die hopelijk voor de zomer nog uitkomt. Ook gaat Belle Of Louisville rond die tijd weer aan de slag. Op Facebook kun je alles volgen! (Mitch Rivers en Belle of Louisville) Op Spotify zijn ook de EP van Belle of Louisville en de debuutplaat van Joe Madman & The Sidewalkers te vinden.
