Happy hour: fotograferen tijdens het blauwe uur
Vlak voor de zon opkomt of ondergaat, ontstaat er een tijdslot dat in de fotografie ‘het blauwe uur’ wordt genoemd. In tegenstelling tot het gouden uur (het moment nadat de zon is opgekomen en voordat deze weer ondergaat) neemt de lucht tijdens het blauwe uur een diepblauwe kleur aan. Een kleur blauw die zich geweldig laat vastleggen door een camera.
Een goed (of nog beter: geschikt) blauw uur hangt af van locatie, datum en weersomstandigheden. In Nederland zit je goed: bij ons duurt het blauwe uur relatief lang. Laat je echter niet misleiden door de naam, want het blauwe uur duurt niet langer dan een kwartier. Maar ja, ‘het blauwe kwartier’ klinkt dan weer zo lullig. De datum bepaalt verder wanneer de zon op- of ondergaat en het is ook fijn als het weer meewerkt: het blauwe uur is het best zichtbaar als er geen of weinig bewolking is.
Persoonlijk vind ik het blauwe uur zelfs bij uitstek een fotografiemoment voor de winter. Zeker als het gesneeuwd heeft, geeft het wit van de sneeuw tussen de bomen foto’s iets magisch. Al wil het dit jaar niet erg winteren, toch had ik een paar weken geleden geluk: het vroor, het was helder en er lag zowaar zelfs wat sneeuw!
Hierboven fase 1 van het blauwe uur: de blauwe lucht die ontstaat nadat de zon onder is gegaan geeft een heel duidelijk contrast tussen onderwerp en achtergrond. Eerst wordt hij paars, om over te gaan in een perfect verloop: het ombré effect.
Wat verder handig is om te weten: de richting die je op fotografeert is vanzelfsprekend van invloed op de kleur blauw. Aan de kant waar de zon ondergaat, is de lucht lichter (zie onder).
Het blauwe uur wordt vaak benut voor het fotograferen van landschappen maar ook voor architectuurfotografie. Kijk maar eens naar de bovenste foto in deze blogpost. Omdat de lucht nog niet helemaal donker is, blijft het silhouet van een gebouw zichtbaar. Er ontstaat een mooi contrast tussen lucht en object. In de winter is veel binnenverlichting al vroeg aan, wat fotograferen na zonsondergang ook nog een extra gaaf (licht)effect aan je foto’s kan geven. (Dit gaat natuurlijk niet op als je een lucky basterd bent die op een kantoor werkt waar om 16.00u het licht al wordt uitgedaan. In dat geval wil ik graag weten waar je werkt en of ze er nog vacatures hebben. En of ze een beetje goede arbeidsvoorwaarden hebben natuurlijk.)
Langzaam maar zeker wordt de lucht egaal blauw voordat het helemaal overgaat in zwart.
Ik schoot deze foto’s vanuit de hand, maar als je wil voorkomen dat je sluitertijd heel lang wordt, of je ISO waarde de pan uitrijst, dan is een statief geen overbodige luxe. Check voordat je op stap gaat hoe laat de zon onder gaat en zorg ervoor dat je vlak vóór dat moment op de plek bent die je wil fotograferen. Zo kan je de rap veranderende lucht goed vastleggen. Ik vond deze handige tabel met de tijden van de zonsondergang van 2016. Nu nog even wachten op een heldere avond. En als we heel, heel veel geluk hebben, sneeuw. Ik ga een sneeuwdans voorbereiden, jij veel plezier gewenst!
