Geisha

Ik schreef eerder al over het traditionele Seigaiha ocean wave patroon, de Japanse weefkunst en natuurlijk over mijn kokeshi. Ik hou van Japan en vooral van de hoge esthetische standaard die men in Japan hanteert.

Je met een jantje-van-leiden van je werk afmaken komt niet voor in het boek van de Japanse ambachtsman. Japans handwerk lijkt bedrieglijk eenvoudig, maar zit ondertussen steengoed in elkaar. Zo las ik ergens dat ambachtslieden in het oude Japan liever geen spijkers gebruikten voor het in elkaar zetten van houten constructies, maar net zo lang zochten naar houtverbindingen die even sterk waren én mooier oogden. Ik hou van zulke details. Ze maken het leven niet alleen letterlijk, maar ook figuurlijk mooier.

Blij was ik dan ook toen er in Nederland zowaar een tentoonstelling werd georganiseerd over nog een Japans fenomeen dat mij erg boeit: geisha’s. Deze geisha tentoonstelling is tot en met 25 mei 2015 te zien in het Museum van Volkenkunde in Leiden.

Wat de geisha tentoonstelling bijzonder maakt, is dat ze tot stand kwam in samenwerking met een geishahuis in Kyoto. Zo zijn er achter-de-schermen filmpjes te zien waar je kan zien hoe de ‘maiko’ (geisha’s in opleiding) en ‘geiko’ (geisha’s die hun opleiding hebben afgerond) zich opmaken of in hun kimono geholpen worden. Inderdaad ‘geholpen worden’, want daar komt een sterke man aan te pas (en een heleboel tijd). Het managen van een theehuis (en aanverwante geisha zaken) is verder een vrouwenzaak. Mannen zijn er slechts voor het zware fysieke- en kapperswerk (jawel). Alhoewel, het dragen van een complete kimono met 3 kilo wegende obi (de gordel die om de kimono gaat) is ook best een fysieke uitdaging. Hallo.

Alle figuren op de stoffen en accessoires (konijnen (zoals op de kimono hieronder), hamers, kruidnagels, overlappende cirkels, pijnbomen, etc.) hebben een symbolische betekenis. Een patroon van waaiers die op een rivier drijven bijvoorbeeld, is een teken dat de hete zomer voorbij is. Het spreekt allemaal ontzettend tot de verbeelding. En het is ook zo poëtisch.

Vroeger hadden geisha’s extreem lang haar, om zodoende dat bizar gevormde kapsel te kunnen creëren. Tegenwoordig wordt er veelal gebruik gemaakt van pruiken. Ook de haardecoraties (rechts en bovenaan op de foto) hebben allemaal hun eigen symboliek.

Maar, voordat ik doordraaf en je de hele voorstelling ga voorlezen (wat best verleidelijk is, zoals je merkt), zou ik zeggen: als jij ook een klap van de Japanmolen hebt gehad, ga dan zeker deze tentoonstelling bezoeken. Nog beter: maak er een daggie van (zoals mijn oma zou zeggen). Rembrandt is in Leiden geboren…en ze hebben er vast leuke (eet)cafés. Dat heb ik zelf allemaal niet ontdekt trouwens, ik had geen toeristische highlights meer nodig had na mijn bezoek!